پیشتر در مطلبی با عنوان دتکتور حرارتی اعلام حریق به معرفی دتکتورهای حرارتی پرداختیم. دتکتورهای حرارتی در دو نوع نقطه‌ای و خطی تولید می‌شوند. دتکتورهای حرارتی نقطه‌ای به تغییرات دما در یک نقطه‌ی مشخص حساس هستند و دتکتورهای حرارتی خطی آتش‌سوزی را به صورت خطی تشخیص می‌دهند. در این مطلب تصمیم داریم در مورد نصب دتکتور حرارتی اعلام حریق (Heat detector installation) و نصب آن نکاتی را بیان کنیم.
انواع دتکتور حرارتی اعلام حریق
دتکتورهای حرارتی که می‌شناسیم دو نوع دتکتور حرارتی دما ثابت و دما افزایشی است. گرچه اصول نصب دکتورهای حرارتی چندان به مدل آن وابسته نیست، اما شاید بد نباشد قبل از پرداختن به روش‌ها و ریزه‌کاری‌های نصب دتکتور و کاشف‌های حرارتی اندکی به معرفی آنها بپردازیم.
دتکتور حرارتی دما ثابت: این نوع دتکتور به یک دمای ثابت از پیش تعیین شده حساس است. به محض رسیدن دما به این دمای تعیین شده دتکتور فعال می‌شود. حداقل دمای مورد نظر برای آشکارسازهای حرارتی دما ثابت، 135 درجه‌ی فارنهایت یا 60 درجه‌ی سانتی‌گراد است.
دتکتور حرارتی دما افزایشی: این نوع دتکتور حرارتی به افزایش ناگهانی و غیرعادی دمای محیط حساس است. تغییرات دما در حدود 10 درجه‌ی سانتی‌گراد در یک بازه‌ی زمانی مشخص باعث فعال شدن دتکتور می‌شود. در آشکارسازهای حرارتی دما افزایشی آنچه مهم است نرخ تغییرات دمایی است.
شاخص‌های عملکرد دتکتور حرارتی اعلام حریق
دتکتورهای حرارتی اعلام حریق بر اساس دو شاخص عمل می‌کنند. شاخص اول آستانه‌ی دمای هشدار است که در آن دتکتور فعال می‌شود. شاخص دوم نیز زمان پاسخگویی یا سرعت واکنش دتکتور است.
شاخص دما
دتکتورهای حرارتی همانطور که گفتیم به تغییرات دمای محیط واکنش نشان می‌دهند. اگر آستانه‌ی دما برای یک آشکارساز یا کاشف حرارتی کمتر از حد معمول باشد، تشخیص حریق سریع‌تر انجام خواهد شد. با وجود این اگر دمای آستانه به دمای محیط خیلی نزدیک باشد آلارم کاذب ایجاد خواهد شد. به طور کلی دمای آستانه‌ی کاشف حرارت باید حداقل 11 درجه سانتی‌گراد بیشتر از دمای مورد نظر محیط باشد.
زمان پاسخگویی و واکنش دتکتور
برای فعال شدن دتکتور، گازهای داغ حاصل از حریق باید به سقف اتاق و به محل نصب دتکتور برسند. دتکتورهایی که به محل وقوع حریق نزدیک‌تر هستند قاعدتا زودتر فعال خواهند شد. یکی از نکاتی که در نصب دتکتور حرارتی باید در نظر بگیریم آن است که محل قرارگیری دتکتور حرارتی اعلام حریق روی سقف بر اساس فاصله‌ی هندسی تعریف شده انجام می‌گیرد و هر چه این فاصله کمتر باشد واکنش دتکتور زودتر خواهد بود.
شکل سقف نیز بر عملکرد و زمان پاسخگویی کاشف حرارت تاثیرگذار است. در سقف‌های صاف و بدون مانع حرکت گازهای داغ سریع‌تر و منظم‌تر خواهد بود در حالی که وجود تیر و تیرچه یا هر مانعی روی سقف از این سرعت و یکنواختی جریان گاز و حرارت می‌کاهد.
تعیین فاصله برای نصب دتکتورهای حرارتی اعلام حریق
فاصله‌ی میان دتکتورها از طریق آزمون در آزمایشگاهی بین‌المللی تعیین می‌شود. در این آزمون دتکتورها در اتاقی با ارتفاع سقف 4.8 متر نصب می‌شوند. با توجه به حریقی که در این اتاق ایجاد می‌شود دورترین دتکتوری که فعال می‌شود به عنوان فاصله‌ی ثبت شده برای دتکتور حرارتی تعیین می‌شود. این آزمون برای هر کدام از انواع دتکتور حرارتی اعلام حریق به صورت جداگانه انجام می‌شود و فاصله‌ی مورد نظر برای هر کدام از آنها می‌تواند متفاوت باشد. لازم به ذکر است این عدد تقریبی است و به عواملی همچون میزان و شدت حریق، نرخ رشد آتش در محل، ارتفاع سقف و غیره بستگی دارد.
بهترین محل برای نصب دتکتورهای حرارتی
بهترین حالت برای نصب دتکتور حرارتی اعلام حریق نصب آن بر روی سقف است. در مواردی که دتکتور روی دیوار نصب شود سرعت جریان حرارت زیر سقف در حرکت و رسیدن به دیوار کاسته می‌شود و به این ترتیب دتکتور دیرتر فعال می‌شود. بنابراین بهتر است دتکتورها روی سقف نصب شوند و فاصلهای بیش از 10 سانتی‌متر از دیوار داشته باشند. در ادامه به نکات نصب دتکتورهای حرارتی بر سقف‌های غیر مسطح می‌پردازیم.
نصب دتکتور حرارتی در سقف‌های دارای تیرچه (Solid Joist)
تیرچه‌ها موانع روی سقف با ارتفاعی بیش از 10 سانتی‌متر و فاصلهای مساوی یا کمتر از 91 سانتی‌متر هستند. در سقف‌های تیرچه‌ای فاصله‌ی دتکتورهای عمود بر مسیر تیرچه‌ها می‌تواند حداکثر 50 درصد فاصله‌ی ثبت شده‌ی آنها باشد. دتکتور حرارتی اعلام حریق باید زیر تیرچه‌ها نصب شوند نه بر روی سقف.
برای عملکرد یکنواخت و بهتر دتکتورها بهتر است فاصله‌ی نصب میان آنها کمتر باشد.
نصب دتکتور حرارتی اعلام حریق در سقف‌های دارای تیر (Beam)
به موانع روی سقف با ارتفاعی بیش از 10 سانتی‌متر و فاصلهای بیشتر از 91 سانتی‌متر، تیر گفته می‌شود. این تیرها مانع حرکت درست گاز روی سقف و رسیدن آن به دتکتورها می‌شوند. برای بازدهی بهتر دتکتور حرارتی اعلام حریق در سقف‌های دارای تیر فاصله‌ی بین آنها در جهت عمود بر تیرها باید کمتر شود.
نصب دتکتورهای حرارتی در سقف‌های شیب‌دار
مطابق با استانداردهای ملی حفاظت از آتش، سقف‌هایی که شیبی بیشتر از 7.2 درجه داشته باشند سقف شیب‌دار در نظر گرفته می‌شود. فاصله‌ی بین نصب دتکتورها در سقف‌های شیب‌دار باید به صورت افقی باشد.
در اتاق‌هایی که شیب سقف بیش از 30 درجه باشد فاصله‌ی میان نصب دتکتور حرارتی اعلام حریق باید با توجه به بلندترن ارتفاع سقف تعیین شود.
آموزش نصب دتکتور حرارتی – وب سایت آتش ستیز
در این مطلب به نکاتی در مورد دتکتورهای حرارتی اعلام حریق و نصب آنها در ساختمان‌ها اشاره کردیم. نصب سیستم‌های اعلام حریق لازم است توسط افرادی کارآزموده و متخصص انجام شود تا بهترین کارآیی و عملکرد را داشته باشد. برای خرید و دریافت مشاوره در خصوص سیستم‌های اعلام حریق و انواع دتکتورهای حرارتی می‌توانید با مشاوران مرکز اعلام حریق آرات در تماس باشید.
